Adı Fatma Zehra Lâtife UŞAKİ, 1960 Mayısı’nda aldığı pasaportla mesleği “ev kadını” olarak geçiyor .Doğum yeri :İzmir .1899 doğumlu Buğday tenli,elâ gözlü, kır saçlı.
“ O Türkiye’nin ilk fıst lady’si… M. Kemal paşa ile Latife Hanım 1922 yılında tanışmışlar ve 2,5 yıl evli kalmışlar. Bu evlilikten geriye sadece dedikodu ve söylenti kaldı.Ama onlar bu konuda ölene kadar ağızlarını açmadılar.
Yaşananlar köşkün duvarları arasında ve hatıra defterinin satırları arsında kaldı. Bilinenlerse yakın akraba ve dosttun hafızalarında saklandı…
LATİFE HANIM;
Latife Hanım, İzmir’in Uşak kökenli tüccar ailelerinde UŞAKİZADELER’İN kızıydı.Babası Muammer Bey zengin bir tüccardı.10 çocuktan 6 sı yaşamıştı.3kız 3 erkek kardeşten en büyük olanı Latife idi.Ev de bulunan mürebbiyelerden İngilizce,Almanca ve Fransızca dersler almıştı.Bir dönem yine Babasının kuzeni olan Halit Ziya UŞAKLIGİL’DEN Tevfik FİKRET’TEN VE Halide EDİP’TEN edebiyat dersleri almıştır.
İzmir’in işgalinden dolayı önce aile İsviçre’ye oradan da Fransa’ya geçtiler. Latife Hanım,Eğitimine başlayacağı sırada Türk ordusu 1922 yılında zafer kazanmıştı. Babasından izin alıp İzmir ‘e döndü.
Boynunda taşıdığı kolyede M. Kemal ‘in resmi vardı. Bu adam bir süre sonra kocası olacaktı.
Gazi 10 Eylül 1922 günü zeytin dallarıyla bezenmiş Açık arabasıyla İzmir’e girdi ve halkı selamladı.
Ogün latife Hanım, peçesiz mor bir pelerinle kapıya dayandı..Ve M. Kemal ile görüşmek istediğini söyledi…..
Vecihe İLMEN: ( LATİFE Hanım’ın kız kardeşi)
Latife Hanım gelmiş,tabii giremezsiniz burası” Başkumandanlık Karargahı” demişler.”yukarı haber yollayın” demiş.Hemen yaver gelmiş ve yaverle yukarı çıkmışlar.”Atatürk hemen ayağa kalmış .” “hoş geldiniz “ efendim demiş. O da “siz hoş geldiniz “ müsaade ederseniz elinizi öpeyim demiş.” Atatürk aman efendim estağfurullah müsaade ederseniz ben sizin elinizi öpeyim küçük hanım demiş”.
Latife Hanım ,o gün hayranlıklarını Paşaya bildirdi ve kolyesini ona gösterdi.İzmir ‘de bir sıkıntı olursa karargah olarak evlerinin hazır olduğunu bildirdi.
Atatürk güvenli olması nedeniyle Göztepe’de ki Uşakizadeler’in evini karargah olarak kullanacaktı.
14 Eylül günü Kemal Paşa mor salkımlar,güller ve menekşelerle donatılmış. Beyaz eve girdi.Bu ev artık yeni karargahtı.
Kemal Paşa 16 gün boyunca burada kaldı önemli kararları burada aldı..Köşkte dil bilgisiyle ,sevecenliğiyle, girişkenliğiyle hemen herkesi etkileyen bu genç kız ,ayrıca bütün kabullerde de tercümanlık yapacaktı
Kendi deyimiyle Atatürk’ün yeni “yaveri” olacaktı…